- 25 พ.ค. 2568
พิษ "มดตะนอย" แพ้แล้วอันตรายกว่าที่คิดเยอะ โดยเฉพาะถ้าคุณเกิดอาการแพ้ บอกเลยว่าเรื่องใหญ่ถึงชีวิต! มาทำความเข้าใจกันสั้นๆ ว่าทำไมถึงต้องระวังพิษจากมดตัวเล็กๆ นี้ให้ดี
อย่ามองข้าม พิษ "มดตะนอย" แพ้แล้วอันตรายกว่าที่คิดเยอะ อันตรายจากมดตะนอยเกิดจากเหล็กในที่ปล่อยพิษ ซึ่งมีทั้งสารประกอบโปรตีนและสารอัลคาลอยด์ ทำให้เกิดอาการแพ้ต่างๆ ที่น่ากลัวคือ มดตะนอยสามารถต่อยซ้ำๆ ได้หลายครั้ง
อาการแพ้พิษมดตะนอยที่ต้องสังเกต แน่นหน้าอก, หายใจลำบาก, ตัวชา, คลื่นไส้, อาเจียน, ท้องเสีย, บวมมาก อาการเหล่านี้อาจเกิดขึ้นภายในไม่กี่นาทีถึงหลายชั่วโมงหลังถูกกัด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
ความรุนแรงของอาการแบ่งเป็น 3 ประเภท
ปฏิกิริยารุนแรง: เกิดภายใน 15 นาที อาจมีผื่นลมพิษ, ผื่นแดง, คัน, บวม (ตา, หน้า, ตัว), แน่นหน้าอก, หายใจไม่ออก, เสียงแหบ, ผิวหนังเขียวคล้ำ, ความดันเลือดตก, สมองขาดเลือด, ช็อก, หมดสติ และอาจเสียชีวิตได้
ปฏิกิริยาเฉพาะที่: เจ็บ, ตุ่มคัน, บวม, แดง (อาการจะหายเอง) แต่บางรายอาจมีปวดบวมมากแต่ไม่คัน, หน้ามืด, เป็นลม, เหงื่อออกมาก, เดินไม่ไหว, บวมแดงลาม, ตัวสั่น, หาวนอนถี่, มือเท้าเย็น หรือลมพิษทั่วตัวร่วมกับไข้
ปฏิกิริยาชนิดผิดธรรมดา: เม็ดเลือดแดงแตก, ลิ่มเลือดแพร่กระจาย, อุดตันเส้นเลือด, เลือดออก/คั่งทั่วตัว, กล้ามเนื้อตาย, ปวดกล้ามเนื้อ, ตะคริว, ปัสสาวะสีดำ/น้ำปลา/แดง (ไตวาย), เลือดออกในปอด, ถุงลมแฟบ/โป่งพอง, เส้นประสาทอักเสบ, ระดับความรู้สึกตัวลดลง, เนื้อสมอง/ไขสันหลังตาย นอกจากนี้อาจมีไข้, ต่อมน้ำเหลืองโต, ปวดศีรษะ, ปวดข้อร่วมด้วย
ความรุนแรงขึ้นอยู่กับ จำนวนมดที่กัด (โดนรุมกัดพิษมาก) และอาการแพ้ (มีประวัติแพ้แมลงกัดต่อย แม้โดนกัดตัวเดียวก็รุนแรงได้)
ปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่
- ประคบเย็น 20 นาที (ทำซ้ำทุกชั่วโมง)
- ทาครีมสเตียรอยด์ (ห้ามใช้ยาทาที่ทำให้ร้อน)
- กินยาพาราเซตามอล (แก้ปวด)
- กินยาแก้แพ้
- รีบไปโรงพยาบาลทันที หาก: ผื่นใหญ่กว่า 2 นิ้ว, คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดท้อง, แน่นหน้าอก, หายใจลำบาก หรือถูกกัดหลายจุด